بسمه تعالی
پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند: أکرِمُوا أولادَکُم وَ أحسِنُوا آدابَهُم؛ به فرزندتان احترام کنید و با آداب و روش پسندیده با آن ها معاشرت نمائید.
پیشگیری از آزار جنسی کودکان
آموزش به والدین در مورد روش فرزند پروری می تواند کودکان را از بسیاری از خطر های احتمالی ایمن نگه دارد. از دوران کودکی یعنی زمانی که کودک به مفهوم یادگیری دست پیدا می کند، آموزش ها باید به درستی و به تدریج داده شود. یکی از آموزش های مهم، آموزش جنسی است که به خصوص مادر ها باید سعی کنند، کودک اعضای بدن خود را بشناسد و در همین حین خوب و بد مسائل جنسی به کودک گفته شود، اما نمی توان برای این کار سن خاصی تعیین کرد زیرا کودکان از نظر درک و شعور و بلوغ فکری و جنسی کاملاً با هم متفاوت هستند و مادر باید تشخیص دهد کودک چه زمانی آمادگی برای آموزش دارد. وقتی کودک به مرحله پختگی می رسد و خودش تفاوت های بین دو جنس، مسائل جنسی و… را می شناسد، بهترین زمان برای شروع آموزش جنسی است. آموزش های جنسی می تواند از طریق سؤال و جواب، کتاب، فیلم، بازی و مشاوره باشد. البته مسائل باید به طور کلی گفته شود و والدین نباید وارد جزئیات شوند. از آنجا که مادر، بهتر می تواند آموزش نقش جنسی کودک را انجام دهد، پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند: آمِروا النِّساءَ فِی بَناتِهِنَّ؛ امور دختران را به مادران آن ها واگذارید. البته برای پیشگیری از انحرافات جنسی دختر، عملکرد آموزشی و تربیتی مادر باید ضابطه مند باشد. شخصی از امام صادق علیه السلام پرسید: مادر، پسر را تا چند سالگی می تواند بشوید؟ (در توالت و حمام) امام علیه السلام فرمودند: «تا ۳ سالگی».
البته اگر کودکی زیاد در مورد مسائل جنسی سؤال می کند، می توان جزئیات را با زبان ساده برایش بیان کرد و به هیچ وجه نباید در این موارد دروغ گفت.
موارد ذیل می تواند راه گشای مادران در این زمینه باشد:

1. مثال های تولید مثلی می تواند در مورد حیوانات باشد. این مباحث کودک را در مورد مسائل جنسی آماده می کند و در همان حین آموزش می بیند که اندام های جنسی شخصی و خصوصی هستند و چگونه باید از خودش در برابر تعرض محافظت کند.
2. نکته مهم دیگری که به این حفاظت کمک می کند، مشخص کردن مفهوم خانواده است. کودک باید بداند بستگان درجه اول، دوم، دوستان و… چه نقشی می توانند در زندگی او داشته باشند؟ افراد نزدیک او چه کسانی هستند؟ و چه کسانی حق دارند به او دست بزنند؟ او با چه کسی می تواند تعامل داشته باشد؟ به همین ترتیب کودک یاد می گیرد چقدر دیگران قابل اعتماد هستند و چه کسانی حق نزدیک شدن به او را دارند.
3. مورد بعدی که راه را برای تعرض سوء استفاده کنندگان از کودکان هموار می کند، تنها بودن کودکان است. گرچه کودکان قرار نیست همیشه کنار والدین خود باشند و تکان نخورند. برخی مواقع لازم است کودک را رها کنیم و وظیفه و مسئولیتی مانند خرید را به او بسپاریم؛ اما این موضوع به این معنا نیست که کودک را تنها در خیابان رها کنیم. کودک می تواند به مکان های خرید که فاصله کمی از خانه دارند، برود و خرید کند ولی والدین باید کودک را از دور کنترل کنند و هر چند با فاصله زیاد پشت سرش بروند. همچنین باید مسیر کودک و جهت و جائی که قرار است برود، مشخص شود. نظارت باید غیر مستقیم و دقیق باشد. فراموش نکنیم کودکانی که در معرض سوء استفاده جنسی قرار می گیرند، آسیب های جدّی و شدیدی می بینند که ممکن است جبران ناپذیر باشد و والدین به هیچ وجه نباید اجازه دهند این اتفاق بیفتد.
4. هوشیاری و آگاهی خانواده نیز بسیار مهم است. خانواده باید اطرافیان کودک را که مشکوک هستند، شناسائی کنند و اجازه ندهند چنین افرادی به کودک نزدیک شوند.
5. واقعیت این است که والدین هر قدر هم مسئول و مراقب باشند، نمی توانند همیشه فرزندانشان را در برابر همه خطراتی که ممکن است در محیط وجود داشته باشد، محافظت کنند. البته تا زمانی که کودک زیر ۵ سال است، نیاز به مراقبت شدید دارد امّا از آن به بعد، والدینی در مراقبت از فرزندانشان موفق ترند که کودکانشان را آگاه و بخشی از این مراقبت را به خود کودک واگذار کرده باشند. آن بخش از مراقبت که به کودک واگذار می شود، در واقع، شناسائی «زنگ خطر» هاست. همین که کودک نشانه ها را بشناسد، احتمال در معرض خطر قرار گرفتنش کاهش پیدا می کند. البته این کار باید به روش درست انجام شود چون ممکن است کودک مضطرب شود و بترسد و احساس نا أمنی کند.
6. والدین باید آگاه باشند که بیشتر افرادی که قصد آزار جنسی کودک را دارند، از قبل برنامه ریزی می کنند. قربانیان را به طرف خود جلب می کنند، آن ها را تنها گیر می اندازند و کودکان ساده و آسیب پذیر را انتخاب می کنند که به راحتی بتوانند آن ها را تحت تأثیر قرار دهند و مطمئن باشند که بعد از سوء استفاده صدایشان در نمی آید.

امیرالمؤمنین علی علیه السلام می فرمایند: هنگامی که دختر به ۶ سالگی رسید، جایز نیست که او را مرد نامحرمی ببوسد و یا او را فشار دهد. در حدیث دیگری فرمودند: اگر دختر، شش ساله شد، او را روی پای خود ننشان.

1. نکته دیگر این که بزهکاران جنسی برای ترغیب کودک ابتدا از مشوق های غیر جنسی، مثل خریدن اسباب بازی، خوراکی یا زبان بازی استفاده و بعد به طور تدریجی گفتگو درباره موضوعات جنسی را در قالب شوخی و تک جمله های گذرا آغاز می کنند. بیشتر نوازش های غیر جنسی به نوازش ها و لمس کردن های جنسی کشانده می شود و قصد فرد آزار رسان، حساسیت زدایی و عادت دادن کودک به این رفتار هاست. این جا همان جایی است که یک کودک آگاه و آموزش دیده که با او در این باره صحبت شده، متوجه جریان می شود و به کمک بزرگتر هایش می تواند خودش را نجات دهد و نقشه های شوم فرد آزار رسان را نقش بر آب کند. بعد از سوء استفاده فرد، کودک را به سکوت درباره «رفتار مشترک» وا می دارد. او از این اتفاق به عنوان «تجربه مشترک» نام می برد که با هم داشته اند تا به کودک این معنا را القاء کند که هر دو به یک میزان در آن نقش داشته اند تا کودک حس کند اگر حرفی به والدین خود بزند، خودش هم مورد بازخواست قرار می گیرد.

نحوه آموزش جنسی توسط والدین
مشکل بسیاری از والدین این است که نمی دانند برای این موضوع از چه الفاظی باید استفاده کنند. شما می توانید بدون به کار بردن لفظ آزار جنسی این چند نکته کلیدی را برای پیشگیری به کودکان خود آموزش بدهید. برای چنین آموزشی نیاز نیست پیچیده صحبت کنید. مطمئناً شما بهتر از هر شخص دیگر می دانید که چگونه این کار را انجام دهید. لازم نیست همه حرف ها را در یک جلسه و پشت سر هم بگوئید. به بهانه های مختلف درباره امنیت و مراقبت از خود در قالب داستان، خاطره و… صحبت کنید. یادتان باشد زمانی که کودک حاضر یا مایل به چنین گفتگویی نیست، اصرار نکنید و آن را به موقعیت مناسب دیگری موکول کنید. معمولاً کودکان وقتی درباره شخص سومی مثلاً در قالب قصه صحبت می کنید، راحت تر برخورد می کنند و کمتر مضطرب می شوند.
نکات کلیدی که باید با کودک درباره اش صحبت کرد، از این قرارند:

1. هر چیزی که با لباس زیر (زیرپوش، شورت و زیر شلواری) پوشانده شود، عضو خصوصی است. هیچ کس حق ندارد به آن ها دست بزند، هیچ کس حق ندارد آن ها را ببیند، هیچ کس حق ندارد درباره آن ها با شما حرف بزند. اگر چنین اتفاقی افتاد، کودک باید «نه» بگوید.
2. بدن کودک فقط متعلق به خودش است و اختیار بدنش هم فقط دست خودش است پس اگر کسی به کودک بگوید به ازای دادن چیزی یا نگه داشتن رازی، باید اجازه دهد او به نقاط خصوصی بدنش دست بزند، کودک باید «نه» بگوید.
3. به کودک یاد بدهید هنگام حمام، پدر و مادر و زمان درمان، پزشک یا پرستار اجازه دارند به بدن او دست بزنند، به شرط این که قبلاً حتماً از کودک اجازه بگیرند. در غیر این صورت، هیچ کس مجاز به چنین کاری نیست و کودک باید به هر کسی در این باره «نه» بگوید و اگر کسی چنین درخواستی کرد، حتماً به فرد مورد اعتمادش این موضوع را اطلاع دهد.
4. «نه» گفتن را به کودکان یاد بدهید. او باید بداند در مورد آن چه که نادرست می داند، حق دارد «نه» بگوید و نباید از «نه» گفتن احساس خجالت یا ناراحتی کند. وقتی کودک «نه» گفتن را یاد بگیرد و آن را حق خود بداند، می آموزد که اختیار بدن و احساساتش دست خودش است. به عنوان پدر و مادر شاید برایتان سخت باشد، امّا کودک باید «نه» گفتن را در خانه یاد بگیرد. اگر کودک بتواند به اعضای خانواده «نه» بگوید، یاد می گیرد به دیگران هم «نه» بگوید.
5. به کودک بیاموزید راز های بد نباید راز بمانند. کودک باید متوجه باشد بین راز خوب و بد تفاوت وجود دارد. راز های خوب (مثل خرید پنهانی هدیه) را می توان مخفی نگه داشت، اما راز های بد را باید به فرد مورد اعتماد گفت. کودکی می تواند چنین کند که اعتماد به نفس و احساس امنیت با والدینش داشته باشد. مهم ترین ابزاری که کودک آزار از آن بهره می برد، وادار کردن کودک به مخفی کاری است؛ «این رازی بین من و تو است.» کودک باید بداند که این یک راز خوب نیست و نباید راز باقی بماند.
6. به کودکان باد بدهید هنگام نیاز کمک بخواهد. او باید بداند همیشه کسی هست که بتواند به او کمک کند. برای این که کودک به شما اعتماد کند باید پایه های ایجاد اعتماد را از قبل ریخته باشید. کودکی که دائم به دلیل اشتباهات کوچک مورد انتقاد تند والدینش قرار گرفته، چطور می تواند موضوعی به این دردناکی که ممکن است خودش را نیز در آن مقصر بداند، با والدینش در میان بگذارد؟ می توانید در قالب داستانی که برای شخص دیگری اتفاق افتاده، به کودک اطمینان خاطر بدهید که این احساسات منفی تقصیر او نیست و بیان آن ها هم برایش دردسر ساز نخواهد بود.
7. حتماً در مورد این چهار زنگ خطر با کودکتان صحبت کنید و از آن ها بخواهید این موارد را به شما اطلاع دهند:

1. زنگ خطر دیداری: اگر کسی اندام خصوصی کودک را نگاه کرد یا از کودک خواست به اندام خصوصی او نگاه کند.
2. زنگ خطر گفتاری: اگر کسی حتی در قالب شوخی در مورد اندام خصوصی با کودک صحبت کرد.
3. زنگ خطر تماسی: اگر کسی اندام خصوصی کودک را لمس کرد یا از کودک خواست به اندام خصوصی او دست بزند.
4. زنگ خطر مکانی: بردن کودک به محلی خلوت بدون اطلاع پدر و مادر یا سرپرستش.

به کودک بگوئید در صورت مشاهده هر کدام از این علائم واکنش نشان دهد و درباره آن با شما صحبت کند. حتی اگر فردی که این اعمال را انجام داده، از بستگان و نزدیکان باشد.

• اختلال پدوفیلی (بچه بازی)

از دیدگاه اسلامی، پدوفیلی (بچه بازی)، به صورت های مختلف آن، حرام و از گناهان کبیره است و همان احکام لواط، حدود و تعزیرات مربوط به آن همه بر فرد بچه باز نیز هست. پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: کسی که با پسر بچه ای آمیزش نماید، خدای عزّوجل روز قیامت او را بدبوتر از مردار، محشور می کند به گونه ای که مردم از بوی بد او اذیت می شوند تا وقتی که او به جهنم وارد شود.
معیار های تشخیص اختلال پدوفیلی در منابع روانشناسی

1. تقریباً تمامی افراد مبتلا به اختلال پدوفیلی مرد و نزدیک به دو سوم قربانیان آن ها دختر بچه هستند.
2. اختلال پدوفیلی غالباً تماس نزدیک و هوس آلود با اندام های کودک را شامل می شود.
3. بر خلاف تصور، بسیاری از مبتلایان به این اختلال به عنوان فردی خجالتی و درونگرا شناخته می شوند و فاقد مهارت اجتماعی هستند با اعتماد به نفس ضعیف که در عین حال رؤیای تسلط بر افراد دیگر را در سر می پرورانند و نهایتاً به این ترتیب بر کودکان بی دفاع مسلط می شوند.
4. این افراد در طول زندگی مُبتلا به اختلال خُلقی، اختلال اضطرابی یا اختلال کُنِشی جنسی بوده اند.
5. بسیاری از این افراد خودشان در دوران کودکی، مورد سوء استفاده جنسی قرار گرفته اند.
6. این افراد در مقایسه با سایر بزهکاران جنسی، بهره هوشی پایین تری دارند. (به میزان ۳ برابر)، غالباً راست دست نیستند، به میزان بالاتری سابقه صدمه مغزی داشته اند که به از دست دادن هوشیاری منجر شده و تفاوت هایی در ساختار مغزی آن ها وجود دارد که با روش های تصویر براداری از مغز تشخیص داده می شوند.
7. روانشناسان این تشخیص را برای افرادی مطرح می کنند که حداقل ۱۶ ساله اند و دست کم ۵ سال بزرگتر از کودکانی هستند که قربانی آن ها می شوند.