بسمه تعالی
راهکارهای تحصیل نشاط[۱]
عوامل مادی نشاط (۱)
دیدن زیبایی های هستی
نعمت دیدن، از نعمت های ارزشمندی است که با قدرت شگفت انگیزش امکان مخابره هزاران تصویر، جهت ثبت و ضبط در مغز انسان را فراهم می سازد. چشم قوی ترین منبع تغذیه قلب است و آن که از دیدن محروم باشد، از درک آفریده های بسیاری ناتوان خواهد بود. یکی از بهره های انسان از چشم، کسب نشاط است؛ زیرا چشم با انتقال صحنه های فرح بخش، لذت دیدنی ها را به دل هدیه می کند و شوری وصف ناپذیر به دل می دهد. خداوند در آفرینش مخلوقات، زیبایی های بصری متنوعی قرار داده است تا بشر با چرخش هر نگاه، آثار زیبای خدا زیبا آفرین را ببیند.
آسمان پر ستاره، مناظر زیبای جنگل و مراتع، زیبایی های کوه ها و صحراها، زیبایی های دریاها و آب ها و رنگ های گوناگون، اندازه ها و شکل ها و حرکت های زیبای موجودات و حیوانات و پرندگان و…، جلوه های زیبای بصری برای لذت بردن هستند.
به طور مثال تأثیر رنگ ها بر نشاط افزایی انسان، مسئله ای است که امروزه در علم روانشناسی به اثبات رسیده و در صنعت، تجارت، تولید پوشاک، خوراک، ساخت و ساز ها و تولید، بدان توجه ویژه می شود.
امام باقر علیه السلام با استناد به فرموده الهی در قرآن می فرمایند:
«مَن لَبِسَ نَعلاً صَفرَاءَ لَم یَزَل یَنظُرُ فِی سُرُورٍ مَا دَامَت عَلَیهِ لِأنَّ اللهَ عَزَّوَجَلَّ یَقُولُ: صَفرَاءٌ فَاقِعٌ لَونُهَا تَسُرُّ النَّاظِرِینَ؛ هر کس کفش زرد به پا کند، تا زمانی که پوشیده و بدان می نگرد، خوشحال خواهد بود؛ زیرا خداوند عزّوجل می فرماید: [گاو] زرد پر رنگی که بینندگان را شاد می کند.[۲]»
در روایات به پوشیدن لباس سفید و نپوشیدن لباس سیاه توصیه شده است.
برای کسب نشاط از پنجره چشم راهکار های متعددی وجود دارد، مانند:
- دقت کردن در رنگ های موجود در انواع موجودات طبیعی، رنگ آب، رنگ آسمان، رنگ میوه ها، رنگ گل ها، رنگ کوه ها و زمین، رنگ حیوانات آبزی، رنگ پرندگان و… ؛
- دقت در اندازه ها و شکل های هندسی و طبیعی موجودات، شکل گلبرگ ها، شکل پرندگان، شکل ماهی ها، شکل انواع خوردنی ها، شکل کوه ها و جنگل ها و… ؛
- دقت در حرکت موجودات، حرکت ماه، حرکت آب، حرکت موج، حرکت باد، حرکت حیوانات زمینی، حرکت ماهیان، حرکت پرندگان در حال پرواز و غیر پرواز، حرکت فرزند، حرکت شکار حیوانات، ریزش باران و… ؛
- نگاه به کعبه، نگاه به خطوط قرآن، نگاه به اولیای معصوم الهی؛
- نگاه به شاهکارهای هنری و زیبایی های پدید آمده به دست هنرمندان، مانند: معماری های زیبا، نقاشی های زیبا، خطاطی های زیبا و دیگر آثار فاخر هنری؛
- نگاه به چهره والدین، همسر، شوهر و فرزند و سیمای صالحین؛
- همچنین مطالعه علوم و نگاه به صفحات کتاب که حضرت علی علیه السلام از آن به گلستان اندیشمندان یاد می کنند، عاملی قوی برای فرح انگیزی معنوی و انبساط خاطر و کسب نشاط است.
آری، به قول یکی از دانشمندان، خاصیت چشمان همین است که در موزه روح، تابلو هایی از شاهکار های نقاشی، آویزان کند تا در دقایق و لحظات تاریک، شما با یادآوری و تجسم آن در ذهن خود، غم و غصه ها را برطرف کنید و به لحظاتی که در آن زندگی می کنید، قدر و قیمتی دهید و خاطری خوش از گذشته را در زمان حال دوباره زنده نمایید.
[۱] برگرفته از کتاب «احساس خوب» به قلم حجة الاسلام و المسلمین نیلی پور.
[۲] الکافی (ط- الإسلامیة)، ج ۶، ص ۴۶۶.